Onderzoek toonde aan dat veelvuldig contact met andere mensen belangrijke hersengebieden activeert en helpt om informatie efficiënter op te slaan.
Nieuw bewijs toont aan dat veelvuldig contact met andere mensen een efficiënte opslag van informatie in de hersenen bevordert.
Een studie gepubliceerd op in het tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) toonde aan dat sociale interacties niet alleen het dagelijks leven verrijken, maar ook een essentiële rol spelen bij de vorming van blijvende herinneringen.
Een team van de Yong Loo Lin School of Medicine van de National University of Singapore, samen met de Fudan University in China, toonde aan dat sociale activiteit specifieke mechanismen in de hersenen activeert die in staat zijn om kortstondige ervaringen om te zetten in blijvende herinneringen, een ontdekking die het begrip van de gezondheid van de hersenen en de preventie van cognitieve achteruitgang herdefinieert.
Het onderzoek, gepubliceerd in november 2025, richtte zich op de hippocampus, een belangrijk gebied voor het geheugen, en in het bijzonder op een weinig bestudeerd gebied genaamd CA2.
De onderzoekers stelden vast dat sociale interactie het CA2-gebied activeert, wat functioneert als een “sociale trigger” en het vermogen van de hersenen om herinneringen te consolideren vergroot. Dit mechanisme is vooral relevant in een omgeving waar eenzaamheid en sociaal isolement in verband worden gebracht met geheugenverlies en aandoeningen zoals dementie.
Biologisch mechanisme: CA2, CA1 en metaplasticiteit
Volgens PNAS wordt het fenomeen verklaard door de directe verbinding tussen het CA2-gebied en een ander fundamenteel gebied van de hippocampus: CA1, dat bekend staat als de “geheugenomzetter”. Tijdens nieuwe sociale interacties zendt activering van CA2 signalen uit die het vermogen van CA1 versterken om blijvende herinneringen te vormen.
Deze versterking vindt plaats door metaplasticiteit, een proces dat de expressie verhoogt van eiwitten die nodig zijn om het geheugen te consolideren, zoals PKMζ. Metaplasticiteit zorgt ervoor dat recente sociale ervaringen de hersenen in staat stellen om latere gebeurtenissen efficiënter op te slaan.
Het experimentele bewijs kwam van diermodelstudies gepubliceerd in PNAS. De wetenschappers ontwierpen een test waarbij muizen interactie hadden met een onbekende soortgenoot voordat ze een CA1-afhankelijke geheugentaak uitvoerden.
Ze ontdekten dat alleen dieren die een sociale nieuwigheid hadden ervaren het leren van de taak gedurende meerdere dagen behielden. Bovendien was het effect afhankelijk van een precies tijdsinterval: de sociale interactie moest plaatsvinden vóór de ervaring die onthouden moest worden, met een specifiek interval; als het werd uitgesteld, verdween het voordeel.
Wanneer de experts de activiteit van CA2 inhielden, hield de geheugenversterking die door de sociale interactie werd uitgelokt op, wat het belang van dit gebied en zijn link met CA1 bevestigt.
De resultaten toonden ook aan dat stimulatie van CA2 de synaptische plasticiteit in CA1 verbetert, maar alleen met eiwitsynthese en in een beperkt tijdsbestek. Deze bevinding suggereert dat zowel regelmaat als nieuwheid van sociale interacties cruciale elementen zijn voor het behoud van een gezond geheugen.
Verder gaven de experimenten aan dat het effect van CA2 op geheugenconsolidatie zelfs te zien is wanneer de intensiteit van sociale stimulatie wordt verhoogd, waardoor synaptische samenwerking wordt vergemakkelijkt en complexere associaties tussen verschillende herinneringen kunnen worden gecreëerd.
Klinische implicaties en toepassingen
Volgens de onderzoekers zijn de klinische implicaties van groot belang. Deze onderzoekslijn helpt de relatie tussen eenzaamheid en geheugenverlies te verklaren, evenals het ontstaan van aandoeningen zoals dementie.
Inzicht in hoe sociale ervaringen de hippocampus beïnvloeden opent mogelijkheden voor therapieën om het geheugen te herstellen bij kwetsbare groepen, waaronder ouderen.
Toekomstige interventies zijn onder andere de ontwikkeling van specifieke medicijnen, hersenstimulatiemethoden en levensstijlstrategieën die het gunstige effect van sociale interacties op het geheugen benutten.
De studieleiders benadrukten de relevantie van deze gegevens voor de hersenzorg. Hoofdonderzoeker Sreedharan Sajikumar zei: “Sociale interactie is niet alleen een plezierige activiteit. Het is een biologische noodzaak die de manier waarop de hersenen functioneren direct verandert. Deze processen creëren niet alleen de herinneringen die we koesteren, maar ook de betekenisvolle banden die ons definiëren.
Hoofdauteur Mohammad Zaki Bin Ibrahim voegde hieraan toe:“Onze resultaten helpen verklaren waarom eenzaamheid en een langdurig gebrek aan sociaal contact in verband worden gebracht met geheugenverlies. Door te begrijpen hoe sociale ervaringen de hippocampus vormen, kunnen therapieën worden ontworpen om het geheugen in kwetsbare groepen te redden en zelfs veerkracht te bevorderen.
