Dit ferment belooft voordelen voor de spijsvertering, het immuunsysteem en de stofwisseling.
Dit oeroude ferment, dat oorspronkelijk uit het Kaukasusgebergte komt, is het onderwerp geworden van strenge wetenschappelijke analyses. Publicaties in databases zoals PubMed en BMC beschrijven het als een levende symbiotische matrix, bestaande uit een diversiteit van tussen de 30 en 60 micro-organismen die samenwerken met verschillende functies in het lichaam. Hoewel menselijke studies nog beperkt en gevarieerd zijn, suggereren vroege resultaten een mogelijke rol in spijsverteringsregulatie, immuunmodulatie en herstel van microbiële balans.
Kefir wordt gemaakt van witte, gelatineachtige korrels die een gemeenschap van melkzuurbacteriën en gisten concentreren. Tijdens het fermentatieproces van suikers produceren deze korrels verbindingen zoals melkzuur, kooldioxide, ethanol en andere actieve metabolieten die de structuur van de oorspronkelijke vloeistof wijzigen, waardoor een drank ontstaat die rijk is aan levende micro-organismen.
De oorsprong gaat terug tot traditionele praktijken in de Kaukasus, waar men melk liet gisten in ongewassen recipiënten van geitenhuid. Men ontdekte dat de witte film een nieuwe, zure drank opleverde met een bijzondere smaak en een langere houdbaarheid. Ze noemden het kefir, van het Turkse keyif, dat verwijst naar het gevoel van welzijn.
Twee hoofdvariëteiten
- Melkkefir: zuur en schuimig, vergelijkbaar met yoghurt. Casavola benadrukt de eiwitten, B-vitamines en K2, evenals calcium en fosfor.
- Waterkefir: gemaakt met fruit en suiker, bevat minder eiwitten en calorieën, maar behoudt de probiotica en bioactieve bestanddelen.
Welke voordelen worden eraan toegeschreven
De meeste studies tot nu toe zijn in vitro of in diermodellen, maar ze suggereren dat regelmatige consumptie van kefir geassocieerd wordt met verbeteringen in een aantal indicatoren:
- verhoogde lactose tolerantie
- antibacteriële activiteit
- lager cholesterolgehalte
- regulering van de bloedsuikerspiegel
- antihypertensieve en ontstekingsremmende effecten
- antioxidant en anti-allergische werking
- mogelijke kankerwerende activiteit
- helende eigenschappen
1. Bevordert microbiële diversiteit
Bacteriën zoals Lactobacillus kefiranofaciens, L. plantarum, L. acidophilus en gisten zoals Saccharomyces cerevisiae of Kluyveromyces marxianus helpen organische zuren, enzymen en kefiran, een belangrijke polysaccharide, te genereren. Deze elementen veranderen het darmmilieu, verlagen de pH, verdringen opportunistische bacteriën en werken als een prebiotisch substraat.
Zowel melk- als watervarianten kunnen de bacteriële diversiteit verhogen. Gunstig, vooral na een antibioticabehandeling of in stressvolle situaties.
“Het bevordert de ontwikkeling van Lactobacillus en Bifidobacterium, terwijl schadelijke micro-organismen worden onderdrukt, wat helpt om een gezond darmmilieu te herstellen,” zegt Casavola.
Daarnaast verbetert een evenwichtige microbiota de opname van voedingsstoffen zoals calcium en magnesium. “Dit verbetert de biologische beschikbaarheid van essentiële vitaminen en mineralen,” voegt voedingsdeskundige Milagros Sympson (M.N. 12067) toe.
Een onderzoek in BMC Medicine toonde aan dat kefir bij ernstig zieke patiënten hielp bij het verminderen van darmdysbiose, een veelvoorkomende onbalans in gecompromitteerde gezondheidsomgevingen.
2. Verlicht spijsverteringssymptomen
Kefir verbetert de spijsvertering door de darmtransit te normaliseren en kan helpen bij constipatie, diarree of het prikkelbare darmsyndroom. “Zijn probiotische capaciteit en de verlaging van de pH-waarde van de dikke darm bevorderen deze effecten,” zegt Casavola.
Het produceert ook enzymen die lactose afbreken, wat de spijsvertering vergemakkelijkt bij mensen met lactose-intolerantie. De peptiden en zuren die het genereert, werken lokaal om ontstekingen te verminderen: “Dit versterkt de darmbarrière, die het binnendringen van gifstoffen of ziekteverwekkers voorkomt,” zegt Sympson.
3. Versterkt de afweer
“De immunomodulerende effecten komen van zowel de bacteriën als de verbindingen die tijdens de fermentatie worden gesynthetiseerd,” zegt Casavola. Dit zijn onder andere peptiden die specifieke immuunreacties activeren tegen infecties.
Sympson benadrukt dat een belangrijk deel van het immuunsysteem zich in de darmen bevindt, dus het in balans houden ervan ondersteunt een betere algehele reactie.
Hoe bereid je het?
Kefir kan thuis worden gemaakt door de korrels in een potje te doen met melk (dierlijk of plantaardig) of suikerwater. De fermentatie duurt 24-48 uur bij kamertemperatuur. Daarna wordt het gezeefd, de korrels worden hergebruikt en in de koelkast bewaard. Casavola raadt aan
- gesteriliseerd glazen of plastic keukengerei te gebruiken.
- contact met metalen te vermijden
- zorg voor een goede keuken- en handhygiëne
- binnen 7 tot 10 dagen te consumeren
Qua hoeveelheid is 100 tot 200 ml per dag voldoende om bewezen voordelen te verkrijgen. “Het belangrijkste is consistentie, kefir van goede kwaliteit en een uitgebalanceerd dieet,” concludeert Sympson.
