Ratten verschijnen steeds vaker in tuinen, waar ze profiteren van de gemakkelijke toegang tot voedsel en onderdak. Er is echter een eenvoudige huismiddeltje dat ze effectief ontmoedigt om op het terrein te blijven. Een gewoon product uit de badkamer, verspreid over een aantal strategische plekken, vormt een geurbarrière en schrikt knaagdieren af.
Wat trekt ratten naar de tuin?
Ratten kiezen voor locaties waar ze drie basisbehoeften vervuld zien: gemakkelijk toegankelijk voedsel, water en een vaste schuilplaats. De grootste trekpleisters zijn open compostbakken met etensresten, onbeveiligde vuilnisbakken waar afval uit valt en voerbakken voor honden, katten en vogels die buiten staan. Bijzonder aantrekkelijk zijn graanmengsels, gevallen appels, peren of pruimen, en groenten die op de moestuin zijn achtergelaten en na zonsondergang veilig kunnen worden aangevreten. Als er in de tuin ook een vijver, een open regenwaterreservoir of een lekkende dakgoot is, hebben ratten de juiste omstandigheden om er het hele jaar door te verblijven, vooral in gebieden in de buurt van stedelijke bebouwing, voedselopslagplaatsen, boerderijen of oude rioleringen.
Een ander element dat een tuin aantrekkelijk maakt voor ratten, is de mogelijkheid om zich veilig te verstoppen en nesten te bouwen. Het grootste risico vormen verwaarloosde delen van het perceel met hoog gras, dichte, ongesnoeide hagen, stapels brandhout, opgehoopte takken, platen die direct op de grond liggen en puinhopen, waaronder gemakkelijk een tunnelsysteem kan worden gegraven. Knaagdieren nestelen zich vaak onder terrassen en trappen, in de buurt van funderingen van bijgebouwen en in zelden bezochte tuinhuisjes en garages.
In de lente en zomer kunnen ratten zich dankzij de weelderige begroeiing vrijwel onopgemerkt verplaatsen, terwijl ze vanaf de late herfst steeds vaker proberen vanuit de tuin het gebouw binnen te komen op zoek naar een stabiele temperatuur. In deze periode maken ze gebruik van elke onvolkomenheid in de fundering, scheuren in de muren of onbeschermde installatiekanalen. Als er in de buurt van de gevel bomen met uitgestrekte kronen groeien, kunnen ze via de stammen en takken omhoog klimmen en vervolgens het huis binnenkomen via het dak, het balkon of de ventilatieroosters.
Hoe weet u of er ratten in de tuin zijn?
Ratten zijn voornamelijk nachtdieren, waardoor hun aanwezigheid gemakkelijk over het hoofd wordt gezien, vooral als er maar een paar exemplaren in het gebied zijn. Tussen zonsondergang en de vroege ochtenduren komen de knaagdieren uit hun holen, bewegen ze zich langs hekken en muren van gebouwen en bereiken ze plaatsen waar ze gewoonlijk voedsel vinden. Het resultaat van deze nachtelijke tochten zijn platgetreden paden en kleine tunnels in het gras of de grond, meestal 8-10 centimeter breed, zichtbaar bij hekken, funderingen, houtstapels en andere elementen in de tuin. Na verloop van tijd verschijnen er ook karakteristieke holen op beschutte plaatsen, bijvoorbeeld onder terrassen, struiken, trappen of aan de voet van muren, met zichtbare ingangen en aangestampte grond eromheen.
De aanwezigheid van ratten blijkt ook uit talrijke sporen op planten, tuinconstructies en in bijgebouwen. Op plaatsen waar ze foerageren, verschijnen cilindervormige uitwerpselen met een lengte van 1-2 centimeter, meestal in de buurt van bloembedden, in kelders, garages en onder verhoogde bloembedden. In gesloten ruimtes is vaak een intense geur van vocht en urine waarneembaar, vooral op plaatsen waar knaagdieren zich regelmatig verplaatsen. Hun activiteit is ook te zien op houten kisten, palen, plastic containers of buizen, die regelmatig worden aangevreten. Beschadigd fruit, groenten en wortels vertonen tandafdrukken en aangevreten stukjes vruchtvlees. Na regen zijn op zachte grond pootafdrukken en kenmerkende sporen van een gesleepte staart te zien, en ’s nachts – vooral in kelders, garages en onder terrassen – zijn geluiden van gekrab en gerend te horen.
Huismiddeltjes om ratten te verjagen
Een effectieve beperking van de populatie van deze plaagdieren begint met het opruimen van de ruimte en het ontnemen van hun toegang tot basisvoorzieningen. Het belangrijkste is om afvalcontainers af te sluiten, vuilnisbakken regelmatig te legen en geen gekookte etensresten in de compostbak te gooien, omdat deze een aantrekkelijke voedselbron voor knaagdieren vormen. Het is ook raadzaam om dierenvoeding in afgesloten containers te bewaren, gevallen fruit te verwijderen en rijpe groenten regelmatig te oogsten. Door het gras te maaien, bladeren te verwijderen en de ophoping van ongebruikte voorwerpen te beperken, biedt de tuin geen veilige schuilplaatsen en plekken meer waar knaagdieren hun nesten kunnen bouwen.
Vervolgens is het de moeite waard om natuurlijke afweermiddelen te gebruiken, die gebruikmaken van het uitzonderlijk gevoelige reukvermogen van ratten. Planten met een intense geur, zoals munt, lavendel, salie, goudsbloemen, sierknoflook of kattenkruid, kunnen langs hekken, bij schuurtjes en rond de compostbak worden geplant, waardoor een geurbarrière ontstaat die knaagdieren belemmert zich door de tuin te bewegen. Op plaatsen waar paden of holen zichtbaar zijn, werken koffiedik, gemalen hete peper of houtas die in de gaten wordt gestrooid goed – deze stoffen werken irriterend en ontmoedigen de dieren om terug te keren. Het kan ook helpen om wattenbolletjes met pepermunt- of eucalyptusolie in de buurt van vuilnisbakken en bijkeukens te leggen. In sommige tuinen worden ultrasone afschrikmiddelen gebruikt, hoewel de effectiviteit ervan afhangt van de terreingestalte en de omvang van het probleem; bij een groot aantal knaagdieren is het de moeite waard om huismiddeltjes te combineren met professionele ongediertebestrijding.
Tandpasta tegen ratten – een effectieve methode
Een van de huismiddeltjes om ratten te bestrijden is mentholhoudende tandpasta. De meeste tandpasta’s bevatten aromatische verbindingen – voornamelijk menthol, eucalyptol en pepermuntolie – die de reukreceptoren van knaagdieren op een zeer irriterende manier prikkelen. Voor ratten is de geur van deze stoffen onaangenaam en verstoort het hun oriëntatie in de omgeving, waardoor ze plaatsen met een hoge concentratie van deze geur vermijden. Om van dit effect gebruik te maken, wordt een kleine hoeveelheid tandpasta op stukjes karton, plastic doppen of kleine platte bakjes aangebracht en verspreid op plaatsen waar eerder sporen of tekenen van activiteit zijn waargenomen.
De werking van de pasta is echter van korte duur, omdat de geurstoffen snel verdampen onder invloed van temperatuur en lucht. Om het afschrikwekkende effect te behouden, moet de pasta om de 2-3 dagen worden vernieuwd, en in periodes van intense regenval nog vaker, omdat regen, sneeuw en vocht de geur vrijwel onmiddellijk verzwakken. Door de pasta regelmatig aan te vullen, blijft de geurzone behouden, wat het gedrag van ratten verstoort en ervoor zorgt dat de tuin geleidelijk aan minder aantrekkelijk voor hen wordt.
