Hij wordt ook wel de tovenaar van de cijfers genoemd. Stefan Mandel, een autodidactisch wiskundige van Roemeense afkomst, is een van de weinige mensen ter wereld die het onmogelijke heeft bereikt: 14 keer winnen in de loterij. Zijn verhaal, dat een film waardig is, heeft de spelregels in verschillende landen op zijn kop gezet. Met een combinatie van wetenschap, intuïtie en durf heeft dit genie op het gebied van waarschijnlijkheid bewezen dat het toeval te verslaan is… althans voor een tijdje.
Van armoede in Roemenië tot fortuin in cijfers
In de jaren zestig, onder het communistische regime in Roemenië, is het leven hard. De salarissen waren laag, er was een tekort aan voedsel en de toekomst leek uitzichtloos. Stefan Mandel, een jonge vader, bracht zijn avonden door met het jongleren met vergelijkingen. Op een dag kwam hij op een idee: de loterij is geen puur toeval als je weet hoe je kansen kunt benutten. Dat was het begin van een ongelooflijk avontuur.
Na wekenlang rekenen ontwikkelt hij een methode die hij “combinatorische condensatie” noemt. Het idee? Het aantal combinaties verminderen dat nodig is om de kans op winst te maximaliseren. Concreet betekent dit dat hij de meest waarschijnlijke combinaties identificeert en diegene elimineert die nooit iets zullen opleveren. Het resultaat: hij wint een eerste jackpot, waardoor hij Roemenië kan verlaten en naar Australië kan vertrekken. Daar neemt zijn lot een wending.
Zijn geheime wapen: bijna alle loten kopen… maar niet zomaar
In tegenstelling tot wat men zou denken, heeft Mandel nooit de juiste nummers ‘geraden’. Hij begreep gewoon hoe hij het spel wiskundig winstgevend kon maken. Zijn redenering was eenvoudig: als de jackpot hoger is dan de aankoopprijs van alle mogelijke combinaties, dan wordt het spel winstgevend.
Voor een loterij met 6 nummers uit 44 zijn er 7.059.052 combinaties nodig. Als de potentiële winst hoger is dan dit getal vermenigvuldigd met de prijs van het lot, klopt de berekening. Mandel bracht vervolgens investeerders bijeen, drukte miljoenen loten en speelde bijna alle combinaties. Naast de jackpot won hij ook honderden kleine secundaire prijzen. De operatie was chirurgisch, zonder ruimte voor toeval.
De coup in Virginia: 30 miljoen dollar winst
Het verhaal bereikt zijn hoogtepunt in 1992, in de Verenigde Staten. In de staat Virginia heeft de loterij een jackpot van 27 miljoen dollar. Mandel zet dan een operatie op van ongekende omvang. Vrachtwagens vol met vooraf ingevulde loten werden naar de verkooppunten gestuurd. Het resultaat was historisch:
- Hoofdjackpot: 27 miljoen dollar;
- Secundaire winsten: 6 miljoen;
- Meer dan 130.000 inzetten terugbetaald.
In totaal werd bijna 30 miljoen dollar gewonnen. Deze meesterzet dwong de Amerikaanse en Australische staten om hun regels volledig te herzien. Vanaf het volgende jaar verboden de loterijen de massale aankoop van loten of het afdrukken ervan door spelers. Mandel had het spel al “gewonnen” en koos ervoor zich terug te trekken.
Een genie binnen de wet
Wat het verhaal nog ongelooflijker maakt, is dat alles legaal was. Stefan Mandel heeft nooit vals gespeeld. Hij vond gewoon een maas in het systeem en maakte daar gebruik van voordat het werd gedicht. Zijn gevoel voor cijfers en zijn analytische geest hebben loterijen ertoe aangezet strenger te worden. Waar anderen zouden hebben geprobeerd te valsspelen, gaf hij er de voorkeur aan om volgens de regels te spelen… tot op de letter.
En vandaag?
Na een druk leven en enkele minder glorieuze financiële avonturen woont Stefan Mandel nu op een tropisch eiland in de Stille Oceaan. Discreet, ver van de camera’s, geniet hij van een rustig pensioen. Zijn filosofie is onveranderd gebleven: “Wiskunde garandeert geen geluk. Het garandeert een betere positie ten opzichte van het toeval.”
Drie lessen die we uit zijn parcours kunnen trekken
Uit dit ongelooflijke verhaal kunnen we verschillende lessen trekken:
- Geluk kan worden uitgelokt; we hebben geen controle over het toeval, maar we kunnen ons er wel op voorbereiden;
- Gokspelen zijn niet bedoeld om te worden gewonnen; ze komen vooral ten goede aan degenen die ze organiseren;
- Een keer winnen is mogelijk, ervan leven is dat niet; Mandel dacht als investeerder, niet als gokker.
Kunnen we zijn methode vandaag nog toepassen?
Het antwoord is duidelijk: nee. De regels zijn veranderd. Er zijn nu honderden miljoenen combinaties en de wet verbiedt de industriële aankoop van loten. De jackpots zijn niet langer afgestemd op de totale kosten van de mogelijke combinaties. Kortom, de maas in de wet is gedicht. Maar de prestatie blijft gegrift in de geschiedenis van loterijen over de hele wereld.
Stefan Mandel heeft niet alleen de loterij gewonnen. Hij heeft bewezen dat je met logica, moed en een flinke dosis vindingrijkheid soms de kansen kunt trotseren… zonder ooit vals te spelen.
