Jarenlang vertegenwoordigde het idee om voedsel te verbouwen buiten de aarde de hoop op voedselzelfvoorziening tijdens toekomstige missies naar Mars. Nieuwe wetenschappelijke resultaten hebben de astronomische gemeenschap echter een bittere nasmaak gegeven.
Ruimtesla groeit langzamer en verliest een groot deel van zijn voedingswaarde, blijkt uit onderzoek van NASA.
Ruimtesla met minder voedingsstoffen: de keerzijde van het NASA-experiment
Het aanvankelijke enthousiasme voor ruimtevaartlandbouw is getemperd door de bevindingen van een studie gepubliceerd in Nature, gebaseerd op open gegevens van NASA (OSD en SOMA). De onderzoekers ontdekten dat planten die in microzwaartekracht worden gekweekt, een aanzienlijk verlies aan essentiële mineralen vertonen in vergelijking met hun tegenhangers op aarde.
Sla die zowel in het internationale ruimtestation ISS als in het Chinese ruimtestation Tiangong II werd geoogst, bevatte 29 tot 31 procent minder calcium en ongeveer 25 procent minder magnesium, aldus Earth.com.

Op het eerste gezicht zien de bladeren er gezond uit, maar hun chemische samenstelling onthult een tekort dat zorgwekkend is voor de menselijke gezondheid. “Een ruimtesalade ziet er op foto’s misschien perfect uit, maar hij versterkt de botten niet”, waarschuwden de wetenschappers.
Dit verlies aan voedingsstoffen is kritiek voor astronauten. In microzwaartekracht ondergaat het menselijk lichaam al een versneld verlies aan botmassa, en een dieet met weinig calcium en magnesium verergert die achteruitgang.
Daar komt nog eens de onregelmatigheid in het ijzergehalte bij, wat bij langdurige missies kan leiden tot vermoeidheid en bloedarmoede.
Hoe microzwaartekracht planten en het menselijk lichaam op Mars beïnvloedt
Naast de voedingswaarden hebben de effecten van microzwaartekracht ook invloed op zowel gewassen als degenen die ze consumeren. Volgens Xataka verandert het gebrek aan zwaartekracht de manier waarop planten water en voedingsstoffen opnemen, waardoor de productie van antioxidanten zoals carotenoïden en fenolen, die essentieel zijn voor het bestrijden van oxidatieve stress, afneemt.
Tegelijkertijd tonen studies van het Twins Study-programma van de NASA aan dat astronauten genetische en spijsverteringsstoornissen ondervinden die de opname van voedingsstoffen beperken.
Sommigen ontwikkelen lekkende darm syndroom, wat hun immuunsysteem verzwakt en botverlies versnelt. Het resultaat is minder voedzaam voedsel in lichamen die minder goed zijn toegerust om ervan te profiteren.
Wetenschappelijke oplossingen voor voeding op Mars

Gezien deze situatie werken onderzoekers tegen de klok om ruimtegewassen te biofortificeren en hun voedingswaarde te herstellen. Ze experimenteren met resistentere soorten die rijk zijn aan flavonoïden, zoals soja, knoflook of rode sla, en met microbiële fermentatieprocessen die de darmflora verbeteren.
Zelfs het Italiaanse ruimteagentschap ontwikkelt een superdwergrijst die is aangepast aan maanbodems. De uitdaging is enorm, aangezien een heen- en terugreis naar Mars meer dan drie jaar kan duren zonder bevoorrading.
Als astronauten niet beschikken over voedsel dat hun botten en stofwisseling gezond houdt, kan de missie mislukken nog voordat ze hun bestemming bereiken. Het verbeteren van de voeding in de ruimte is een kwestie van overleven voor de toekomst van de mens op Mars.