Dit element is niet ontstaan als een simpele extra ruimte, maar met een precies doel dat gekoppeld is aan de sociale en beroepsmatige context van die tijd.
In de loop van de modegeschiedenis zijn er in veel kledingstukken details verwerkt die, hoewel ze in het dagelijks leven onopgemerkt blijven, een heel specifieke functie hebben. Of het nu gaat om een type stiksel op jassen of klinknagels op jeans, veel van deze elementen hebben een oorsprong die we ons zelden herinneren. Hetzelfde geldt voor een onderdeel dat vrijwel iedereen al sinds zijn geboorte voor zich heeft: het kleine zakje aan de rechterkant van een spijkerbroek. Een piepklein maar alomtegenwoordig detail, waarvan het oorspronkelijke doel jarenlang aannames heeft gegenereerd. In die zin, profiterend van de constante interesse in alledaagse voorwerpen en hun evolutie, besloot contentmaker Teo Tinivelli, bekend om het onthullen van historische en culturele curiositeiten, in detail uit te leggen wat de echte reden was voor het bestaan van dat kleine vakje.
Zoals hij in een van zijn video’s vertelt, is er een wijdverbreid geloof over het gebruik van zo’n zakje dat, ondanks zijn populariteit, niet overeenkomt met de historische werkelijkheid: “Veel mensen denken dat het voor munten was, ik dacht eigenlijk ook dat het voor munten was, maar nee, het was niet voor munten”.
Een industriële oorsprong
De beïnvloeder legt uit dat dit element niet is ontstaan als een eenvoudige extra ruimte, maar met een precies doel dat is gekoppeld aan de sociaal-industriële context waarin het werd gebruikt. “Toen het ontstond, toen dit kleine zakje werd geïntroduceerd in de spijkerbroek, die werd geïntroduceerd door het bedrijf Levi’s, dezelfde Levi’s die we nu gaan kopen, introduceerde het, als ik me niet vergis, in de 19e eeuw, ze plaatsten dit kleine zakje, niet voor munten, maar voor wat toen een zakhorloge was”.
In de tweede helft van de 19e eeuw, toen de eerste broeken op een gestandaardiseerde manier gemaakt begonnen te worden, was het zakhorloge een onmisbaar voorwerp voor degenen die met strikte tijdschema’s en roosters werkten. In die periode, gekenmerkt door industriële expansie en de groei van de spoorwegen, werden punctualiteit en werkorganisatie essentiële elementen, vooral in beroepen zoals mijnbouw of beroepen die verbonden waren met het nieuwe spoorwegnetwerk. Zoals de maker van de inhoud beschrijft, “in zijn tijd, midden in de industriële revolutie, moesten arbeiders, mijnwerkers, spoorwegarbeiders, het horloge veel gebruiken om hun pauzes en werktijden te meten”. De functie van het kleine zakje was om dit delicate en waardevolle horloge te beschermen en tegelijkertijd toegankelijk te houden tijdens de zware werkdagen.
Dit gebruik beantwoordt ook aan de ontwerplogica van de oorspronkelijke Levi’s filosofie. Vroege versies van de broeken waren ontworpen om extreme slijtage te weerstaan. Het denim, de metalen klinknagels en de indeling van de zakken waren ontworpen om duurzaam en functioneel te zijn, eerder dan esthetisch. De kleine zak was dus geen anekdote, maar een antwoord op een specifieke behoefte van die tijd en maakte deel uit van een reeks technische oplossingen om het leven van de arbeider te verbeteren.
In de loop der tijd heeft de transformatie van mode en dagelijkse gewoonten het oorspronkelijke gebruik van de zak gereduceerd tot een vakje dat velen gebruiken om muntgeld, kleine sleutels, een aansteker in op te bergen of gewoon niet gebruiken. De integratie van de zak in het ontwerp is echter door de traditie in stand gehouden, waardoor een historisch kenmerk dat al meer dan 150 jaar bestaat, is blijven bestaan.
